Het is een voorrecht als je als bouwer mag werken aan een ontwerp van een internationaal gelauwerd architect als Frits Peutz. Al helemaal wanneer het gaat om een als Europees erfgoed genomineerd gebouw waarover niemand minder dan bouwheren Wiel Arets en Jo Coenen waken. Gemeente Heerlen en culturele instelling SCHUNCK selecteerden Van Heur Bouw & Onderhoud als de aangewezen partij om een ingrijpende verbouwing van het Glaspaleis op zich te nemen.
Het Glaspaleis werd in 1933 gebouwd als een voor die tijd hypermodern warenhuis, in opdracht van ondernemer Peter Schunck. Hij wilde een licht, uitnodigend winkelhuis waar de Heerlense mijnwerkersgezinnen hun kleding en huisraad konden kopen. Een overdekte markt als het ware. Al gauw werd het tien verdiepingen tellende winkelhuis Schunck vanwege haar hoogte en enorme raampartijen in de volksmond het Glaspaleis genoemd.
Multidisciplinair cultureel centrum
Latere bestemmingen van het gebouw weerspiegelen de ontwikkeling van Heerlen. Het statige en florerende warenhuis degradeerde tot kantoorgebouw, huisvestte vervolgens een supermarkt, winkeltjes en ateliers, om na een antikraakperiode in ere en volle luister te worden hersteld als thuis van de multidisciplinaire culturele instelling SCHUNCK. Zoals de website van de instelling het formuleert: symbool voor de stad die zich opnieuw aan het uitvinden was.
Dynamisch en interactief Kunstdepot
Het huidige SCHUNCK betrok het Glaspaleis kort na de eeuwwisseling. Het culturele centrum herbergt een museum voor moderne en hedendaagse kunst en architectuur, een openbare bibliotheek, een muziek- en een dansschool. “We trekken jaarlijks zo’n 300.000 bezoekers,” vertelt directeur- bestuurder Kor Bonnema. “Ons museum heeft een omvangrijke kunstcollectie van meer dan 1.100 werken. Tot voor kort grotendeels opgeslagen in de kelders, omdat we gewoon te weinig plek hadden. Niet of zelden toegankelijk voor het publiek. Dat is natuurlijk zonde. Vandaar het idee om een dynamisch kijkdepot, het Kunstdepot, te realiseren. Een interactief systeem dat een groot deel van de collectie permanent zichtbaar maakt. De werken zijn bevestigd op grote panelen, die de bezoeker met één druk op de knop tevoorschijn kan laten schuiven. Met dit systeem – voor zover ik weet uniek – kunnen we meer bezoekers laten genieten van onze collectie.”
Multifunctioneel Atrium
Bruynzeel Storage Systems tekende voor de techniek achter het nieuwe Kunstdepot. Dat depot bevindt zich in de museumruimte, op verdieping min 1. Vanuit het museum in het Glaspaleis loopt een ondergrondse verbinding naar de naastgelegen muziek en dansschool. Een verdiepte patio maakt daar deel van uit. Bonnema: “Die open ruimte, een bak van zo’n 9 meter diep, ligt aan een oplopende straat, midden in het uitgaansgebied van Heerlen. Je kunt je voorstellen dat onze schoonmakers op maandagochtend de handen vol hadden aan het opruimen van alle achtergelaten troep. We hebben die open ruimte nu overkapt met een glazen dak, waarmee het museum over een geweldige uitbreiding in de vorm van een Atrium beschikt. Voor exposities, ontvangsten, muziekuitvoeringen, lezingen, etc. Multifunctioneel dus.”
Goede ervaringen
SCHUNCK had eerder al goede ervaringen opgedaan met Van Heur, bij de verbouwing van haar vestiging in Hoensbroek. Zo ook de gemeente, bij de transformatie van het voormalige warenhuis Kneepkens (eveneens een werk uit de nalatenschap van Peutz) naar het nieuwe Nederlands Mijnmuseum. Bonnema: Ook nu heeft Van Heur zijn goede naam weer bewezen. Het is een bouwbedrijf dat in staat is mee te denken over ontwerp en techniek. Die een veelheid aan onderaannemers – in ons geval maar liefst elf! - kan aansturen. Die de uitdagingen op het gebied van logistiek en veiligheid van een werk midden in een stadscentrum aankan en die weet wat het inhoudt om in een omgeving met kostbare kunstwerken en bezoekers te werken. En die vooral ook flexibel is. We hebben bijvoorbeeld het hele ontwerp van de luchtbehandeling overhoop moeten gooien, toen bij de sloop van een oude betonnen muur allerlei onvermoede leidingen en kabels in de weg bleken te zitten. Dat soort verrassingen kom je nu eenmaal tegen als je een monumentaal gebouw als het Glaspaleis onderhanden neemt. De medewerkers van Van Heur gaan daar prima mee om.”
Kloppend hart
Op 29 november, een jaar na de start van de werkzaamheden, opende gouverneur Emile Roemer het nieuwe Atrium en Kunstdepot van SCHUNCK. Het culturele hart van Heerlen klopt krachtiger dan ooit!
Transformatie en verbouwing SCHUNCK
Lees meer over de realisatie van het Kunstdepot en Atrium als uitbreiding van het museum op onze projectpagina.